Unitas Letselschade
Gratis juridische hulp
Elke dag bereikbaar van 09:00 tot 20:00 uur | 📞 TEL: 085 060 7905

Wat is smartengeld en hoe wordt het berekend

Heeft u letselschade opgelopen en wilt u weten of u recht heeft op smartengeld? Smartengeld is een vergoeding voor pijn, verdriet en verminderde levensvreugde na een ongeval of misdrijf. Op deze pagina leggen wij uit wat smartengeld precies is, hoe de hoogte wordt bepaald en hoe u dit kunt claimen. Zo weet u waar u aan toe bent.

– Met hart voor uw zaak –

Wat is smartengeld

De betekenis van smartengeld is een schadevergoeding voor het immateriële leed dat iemand lijdt na een ongeval. Dit betreft vooral de pijn, verdriet, angst, stress en beperkingen die iemand ervaart in het dagelijks leven. Het is bedoeld als erkenning van het geleden leed en als compensatie voor de aantasting van levensvreugde. Smartengeld is geen betaling voor medische kosten of inkomensverlies – daarvoor worden andere schadeposten gebruikt en vallen onder letselschade.

Wilt u smartengeld claimen? Dan is het belangrijk om goed te begrijpen wat smartengeld precies inhoudt en hoe het wordt berekend. Op deze pagina leest u alles over de betekenis van smartengeld, hoeveel smartengeld u kunt verwachten, en vindt u duidelijke voorbeelden van smartengeldvergoedingen

Smartengeld is de financiële vergoeding voor immateriële schade — de niet-materiële gevolgen van een ongeval zoals pijn, verdriet en emotioneel leed.
Meer over wat immateriële schade precies inhoudt, leest u op onze pagina Immateriële schade.

Wanneer heeft u recht op smartengeld

U komt in aanmerking voor smartengeld wanneer u door toedoen van een ander letsel oploopt en daarbij psychisch of lichamelijk ongemak ervaart. Dit kan door:

  • Een verkeersongeval
  • Een bedrijfsongeval
  • Een medische fout
  • Of een andere situatie waarbij een ander aansprakelijk is voor uw letsel. Zowel lichamelijk als psychisch letsel kunnen leiden tot smartengeld.

Hoe wordt smartengeld berekend

Veel mensen vragen zich af: hoe wordt smartengeld berekend? Er is geen vaste formule, maar rechters en juristen kijken naar meerdere factoren:

  • Ernst en duur van het letsel: Hoe ernstig is het letsel, en hoeveel impact heeft het op uw dagelijks leven?
  • Blijvende beperkingen of zichtbare littekens: Heeft het letsel langdurige of zichtbare gevolgen?
  • Leeftijd van het slachtoffer: Jongere slachtoffers kunnen meer smartengeld krijgen vanwege de lange termijn gevolgen.
  • Impact op werk, hobby’s en sociaal leven: Hoe heeft het letsel uw dagelijkse bezigheden beïnvloed?
  • Psychische klachten: Denk aan trauma, angst of depressie als gevolg van het ongeval.

Er wordt vaak gekeken naar het Smartengeldboek (voorheen ANWB Smartengeldgids), waarin uitspraken en bedragen van eerdere zaken zijn opgenomen. Dit helpt om het smartengeld te berekenen aan de hand van vergelijkbare situaties.

Hoeveel smartengeld kan ik verwachten

De vraag “hoeveel smartengeld kan ik verwachten?” is afhankelijk van uw persoonlijke situatie. Toch is het mogelijk om een indicatie te geven aan de hand van letselcategorieën:

LetselSmartengeldbedrag
Gering letsel€ 0,– tot € 800,–
Licht letsel€ 300,– tot €2.125,–
Matig letsel€ 1.500– tot € 9.000,–
Ernstig letsel€ 8.000,– tot € 21.000,–
Zwaar letsel€ 19.000,– tot € 43.000,–
Zeer zwaar letsel€ 40.000,– tot € 76.000,–
Uitzonderlijk zwaar letsel€ 70.000,– tot € 250.000,–

👉 Voor een compleet overzicht van alle letselschadebedragen gaat u naar de pagina Richtlijnen voor Letselschade bedragen 2025


Uitleg van letsel per categorie

Gering letsel

Bij gering letsel gaat het meestal om klachten die tijdelijk zijn, maar die u wel degelijk kunnen hinderen in uw dagelijkse bezigheden. Denk bijvoorbeeld aan:

  • Blauwe plekken of kneuzingen
  • Schaafwonden
  • Lichte hersenschudding of hoofdpijn
  • Spierpijn of stijfheid

Ook als de medische gevolgen beperkt zijn, kan het letse

Licht letsel

Licht letsel kan meer gevolgen hebben dan op het eerste gezicht lijkt. De klachten houden vaak weken tot maanden aan en kunnen sporen achterlaten. Voorbeelden zijn:

  • Lichte psychische klachten, zoals angst in het verkeer
  • Littekens op minder zichtbare plekken
  • (Tijdelijke) arbeidsongeschiktheid
  • Belemmeringen in het huishouden of sociale leven

U functioneert nog, maar niet zoals voorheen. Deze beperking kan een grote invloed hebben op uw dagelijks leven.

Matig letsel

Matig letsel is serieuzer van aard, al wordt deze term in de praktijk niet vaak gebruikt. Het gaat hier vaak om:

  • Een (kleine) operatieve ingreep
  • Beperking in beweging of functioneren gedurende langere tijd
  • Korte ziekenhuisopname
  • Blijvende, maar beperkte lichamelijke beperkingen (zoals een stijve nek)

Hoewel het herstel soms mogelijk is, is de impact op uw leven vaak aanzienlijk.

Ernstig letsel

Bij ernstig letsel is er sprake van langdurige medische behandeling, verlies van zelfstandigheid of psychisch lijden. Denk aan:

  • Een langdurige opname in het ziekenhuis
  • Structurele afhankelijkheid van hulp of zorg
  • Geestelijke klachten zoals een depressie of trauma
  • Geen zicht op volledig herstel

In zulke gevallen kijken wij zorgvuldig naar de totale schade, inclusief verlies van levensvreugde en toekomstperspectief.

Zwaar letsel

Zwaar letsel is van ingrijpende aard en leidt vaak tot blijvende invaliditeit of zware psychische gevolgen. Bijvoorbeeld:

  • Rolstoelafhankelijkheid
  • Ernstige en blijvende verminkingen
  • Opname in een psychiatrische kliniek
  • Meervoudig lichamelijk of geestelijk letsel

In dit soort gevallen is een persoonlijke, uitgebreide schadeberekening noodzakelijk. Unitas Letselschade begeleidt u hierbij stap voor stap, met zorg en aandacht voor uw situatie.

De hoogste smartengeldvergoeding in Nederland ligt momenteel rond de € 350.000,-, maar de meeste bedragen liggen (veel) lager. Bij affectieschade (voor naasten) hangt de vergoeding af van de relatie met het slachtoffer. Hoe nauwer de band, hoe hoger de mogelijke vergoeding.

Wilt u weten wat uw letselschade waard is?
Neem vrijblijvend contact met ons op. Wij zorgen dat u krijgt waar u recht op heeft — zonder kosten voor u als slachtoffer.


Voorbeelden van smartengeld berekeningen

Wilt u weten hoeveel smartengeld u kunt verwachten? Onderstaande voorbeelden laten zien hoe smartengeld in de praktijk wordt berekend. U ziet welke factoren meespelen, welke bedragen zijn toegekend en hoe de rechter tot dat oordeel kwam. Zo krijgt u een beter beeld van wat in uw situatie mogelijk is.

✅ Voorbeeld 1: Verkeersongeval – gebroken been met blijvende beperkingen

GegevensInformatie
Leeftijd slachtoffer45 jaar
SituatieAangereden op de fiets door een automobilist die geen voorrang verleende
LetselOpen beenbreuk, geopereerd met pinnen, blijvende beperking in kniebuiging
Psychisch gevolgAngst in het verkeer, slaapproblemen
Impact op dagelijks levenLangdurige revalidatie, tijdelijke arbeidsongeschiktheid, geen sport meer mogelijk
Smartengeld toegekend€ 12.500,-
Overwegingen rechter– Blijvende beperkingen
– Psychische schade
– Beperking in werk en hobby
Bron berekeningANWB Smartengeldgids, rechterlijke uitspraken met vergelijkbaar letsel

Redenen voor de hoogte van het bedrag:

  • Matig tot ernstig letsel met blijvende beperkingen (traplopen en fietsen gaat moeilijk).
  • Langdurige revalidatie.
  • Beperking in werk (kon tijdelijk niet werken als monteur).
  • Impact op hobby’s (kon zijn sport niet meer beoefenen).
  • Psychische klachten werden bevestigd door een psycholoog.

Toelichting op de berekening:
Er is gekeken naar vergelijkbare gevallen in de ANWB Smartengeldgids. De combinatie van lichamelijke én psychische schade verhoogde het bedrag. De rechter hield ook rekening met zijn leeftijd en dat hij nog lang met deze beperkingen moest leven.


✅ Voorbeeld 2: Medische fout – zenuwbeschadiging na rugoperatie

GegevensInformatie
Leeftijd slachtoffer29 jaar
SituatieZenuwbeschadiging door medische fout tijdens een rugoperatie
LetselChronische zenuwpijn, krachtverlies, blijvende zenuwschade
Psychisch gevolgDepressieve klachten, angst, verlies van zelfredzaamheid
Impact op dagelijks levenNiet meer kunnen werken in oude beroep, moeite met dagelijkse activiteiten
Smartengeld toegekend€ 35.000,-
Overwegingen rechter– Ernst van letsel en pijn
– Jonge leeftijd
– Psychische gevolgen
– Medische nalatigheid
Bron berekeningANWB Smartengeldgids, jurisprudentie medische fouten

Redenen voor de hoogte van het bedrag:

  • Ernstig en blijvend letsel met blijvende zenuwpijn.
  • Gecompliceerde medische fout door nalatigheid van het ziekenhuis.
  • Grote impact op kwaliteit van leven, werk én toekomstperspectief.
  • Bevestigde psychische schade (depressieve stoornis door pijnklachten).

Toelichting op de berekening:
De advocaat gebruikte eerdere uitspraken in soortgelijke medischefout-zaken uit het Smartengeldboek. Door de jonge leeftijd, de onomkeerbare schade en het verlies aan levensvreugde werd een relatief hoog bedrag toegekend. Affectieschade voor haar partner werd afzonderlijk afgehandeld.


De ANWB Smartengeld gids: Een handig hulpmiddel

Een veelgebruikte referentie om de hoogte van smartengeld te bepalen, is de ANWB Smartengeldgids. Deze gids bevat rechterlijke uitspraken en smartengeldbedragen voor vergelijkbare gevallen. Zowel juristen als verzekeraars gebruiken deze gids om een passend bedrag voor smartengeld te berekenen. Zo wordt er meer rechtsgelijkheid en voorspelbaarheid gecreëerd bij het bepalen van schadevergoedingen.

De gids is verkrijgbaar in boekvorm en digitaal (tegen betaling). Het bevat niet alleen bedragen, maar ook samenvattingen van de uitspraken die aan de bedragen ten grondslag liggen.

Schockschade en affectieschade – bijzondere vormen van smartengeld

Als u een dierbare hebt verloren of emotioneel bent geraakt door een ernstig ongeval, komt u mogelijk in aanmerking voor speciale vergoedingen:

  • Shockschade: Als u getuige bent geweest van een ernstig ongeval, kunt u recht hebben op vergoeding voor psychisch letsel dat daaruit voortvloeit.
  • Affectieschade: U heeft recht op een schadevergoeding als naaste van een ernstig gewond of overleden slachtoffer. Deze vergoeding biedt erkenning voor uw emotionele leed.

Het is belangrijk om te weten dat deze vormen van schadevergoeding vaak complex zijn en gespecialiseerde juridische hulp vereisen.

👉 Neem contact met ons op voor ondersteuning bij de claim van shock- en affectieschade.

Hulp bij het berekenen en claimen van smartengeld

Smartengeld claimen is meer dan een rekensom. De juiste juridische onderbouwing is essentieel om een rechtvaardige vergoeding te ontvangen. Onze letselschadejuristen staan voor u klaar:

  • Gratis hulp bij aansprakelijkstelling en schadeclaim
  • Berekening van het juiste smartengeld
  • Geen kosten voor u: wij verhalen deze op de aansprakelijke partij

Erkenning van uw pijn en verdriet

Hoewel smartengeld geen oplossing biedt voor de pijn of het verdriet dat u hebt ervaren, kan het wel dienen als erkenning van uw immateriële schade. Het is een manier om uw leed op een financiële manier te compenseren, wanneer de oorzaak buiten uw controle ligt. Of u nu te maken heeft met de nasleep van een verkeersongeval, bedrijfsongeval, of een andere situatie: als iemand anders aansprakelijk is voor uw letsel, kunt u recht hebben op smartengeld.

Met de hulp van een deskundige letselschade jurist en de ANWB Smartengeldgids kunt u een eerlijke compensatie voor uw immateriële schade verkrijgen.